Nhiều trẻ đã được trang bị kiến thức về xâm hại
Sân chơi an toàn, thân thiện tại Trường THCS Kim Chung, Đông Anh (Hà Nội)
Có nên giao con mình cho người lạ?
Vụ việc người mẹ đặt chuyến xe Grabbike để đưa con mình đi học, nhưng trên đường đi cháu bé bị tài xế có những lời nói quấy rối tình dục khiến cháu bé hoảng sợ đã dấy lên một câu hỏi là có nên giao con mình cho người lạ?
Nhưng thực tế cho thấy, những vụ xâm hại tình dục trẻ em phần lớn đối tượng là người quen biết, là hàng xóm, bạn bè của bố mẹ, anh chị, thậm chí là họ hàng trong gia đình. Như vậy, việc quấy rối tình dục là ở hành vi chứ không phải là người xa lạ hay người quen biết. Đương nhiên, với người lạ thì nguy cơ rủi ro cao hơn. Theo bà Lê Quỳnh Lan, Quản lý văn phòng vùng Hà Nội (Tổ chức Plan International tại Việt Nam) cho rằng, không nên đổ lỗi cho người mẹ mà phải nhìn nhận lỗi ở lái xe là người trưởng thành nhưng có những có lời lẽ quấy rối một cháu bé tiểu học. Khi sử dụng dịch vụ Grab công nghệ được định vị và người mẹ cho rằng có thể giám sát đường đi của con mình và hoàn toàn tin tưởng không có vấn đề gì xảy ra.
“Tôi cho rằng, người mẹ có kiến thức về xâm hại tình dục trẻ em và đã cung cấp kiến thức cho con nên khi em bé bị người lái xe hỏi về vấn đề liên quan đến bộ phận kín trên cơ thể, em bé ngay lập tức đã về nói chuyện với mẹ. Bởi vì tôi được biết, trong nhiều trường hợp, trẻ rất hoảng sợ, xấu hổ và không dám nói với ai”, bà Lan chia sẻ.
Kết quả khảo sát của Plan International Việt Nam cách đây gần 5 năm cho thấy, trong số 1.128 các em gái được hỏi thì 31% thừa nhận đã từng bị quấy rối tình dục khi đi xe buýt và chỉ có 13% em gái và 8% em trai cho rằng các em gái cảm thấy an toàn nơi công cộng. Trước thực trạng này, trong khuôn khổ dự án “Thành phố An toàn và Thân thiện với trẻ em gái”, tổ chức Plan International Việt Nam phối hợp cùng Trung tâm Quản lý và điều hành Giao thông đô thị, Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Đông Anh (Hà Nội) và tổ chức Viện trợ Ánh sáng (LIGHT) đã xây dựng điểm vui chơi an toàn, thân thiện và bình đẳng tại trường THCS Kim Chung (Kim Chung, huyện Đông Anh). Không chỉ hướng tới mục tiêu tăng cường an toàn cho trẻ em gái ở nơi công cộng và khi di chuyển bằng phương tiện công cộng giao thông, Tổ chức Plan International đã cùng với chính quyền huyện Đông Anh, trường THCS Kim Chung còn tổ chức các hoạt động nâng cao nhận thức của các cơ quan ban ngành địa phương về sự an toàn của em gái, cung cấp các kiến thức, kỹ năng cho các em trai, em gái, cha mẹ và thầy cô giáo về ngăn ngừa và ứng phó với bạo lực giới tại nơi công cộng.
Giáo dục giới tính cho trẻ từ những việc hằng ngày
Trần Thị Hương Ly (lớp 8, Trường THCS Đông Anh) cho hay, khi tham gia những buổi giao lưu câu lạc bộ ở trường, các em đều được trang bị kiến thức về những hành vi quấy rối, xâm hại tình dục. Khi có người khác giới muốn động chạm hoặc có những lời nói xâm phạm đến tinh thần và thân thể của mình thì cần phải chia sẻ với thầy cô bạn bè và bố mẹ của mình. Còn Nguyễn Hương Giang (lớp 9) cho biết, nhiều bạn trai có hành động giật dây áo đằng sau của các bạn nữ, nhưng đều bị các bạn phản ứng lại và báo cho cô chủ nhiệm để cô giáo xử lý.
Theo cô Phạm Thị Lê Phương, giáo viên tổng phụ trách đội (Trường THCS Kim Chung), mỗi tháng một lần nhà trường trang bị kỹ năng phòng chống quấy rối, xâm hại trẻ em trong các buổi sinh hoạt, hoặc trang bị trong các câu lạc bộ một tuần một lần. “Nội dung kiến thức được truyền tải qua tiểu phẩm hoặc hoặc đặt câu hỏi đã chọn đáp án A, B, C để các con có thể hiểu rõ được tình huống hoặc sự việc có thể bất ngờ xảy ra để có những kỹ năng ứng phó. Đôi khi những việc trêu chọc giữa nam và nữ vẫn xảy ra thì các bạn nữ đều chia sẻ với cô giáo chủ nhiệm hoặc cô tổng phụ trách, sau đó các cô sẽ gặp các bạn nam để phân tích chỉ cho các em rõ về vấn đề, ngăn chặn kịp thời những hành vi không tốt”, cô Phương nói.
Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, việc chỉ trang bị kiến thức cho các em là chưa đủ, mà gia đình, sau đó là cộng đồng cũng phải có đầy đủ kỹ năng để hỗ trợ các em khi cần thiết. “Như sự việc của cháu bé 9 tuổi kể trên thì nếu cộng đồng có kiến thức thì ngay khi đến cổng trường, cháu có thể cầu cứu sự trợ giúp ai đó và người đó có thể giúp chứ không cần phải chờ gọi điện cho mẹ”, bà Lê Quỳnh Lan nhấn mạnh.
Cũng theo Giám đốc quản lý Plan International Việt Nam, vấn đề giáo dục giới tính và cung cấp kiến thức cho con nên được thực hiện ngay từ khi còn nhỏ, thậm chí ở tuổi mầm non. Nhiều trẻ em trai trong gia đình thường bị trêu đùa, và điều này khiến cho em khi ra ngoài sẽ không ý thức được rằng mình bị quấy rối. Bên cạnh đó, việc giáo dục này được thực hiện hằng ngày, ví dụ khi tắm cho con thì phải đóng cửa buồng tắm, không cho các con thay quần áo trước cả gia đình, để cho các con hiểu rằng những bộ phận riêng tư của mình cần phải kín đáo chứ không phải dễ dàng cho người khác xem. Đồng thời, các con phải hiểu rằng cơ thể của các con là chính các con, ngay cả người trong gia đình ôm, hôn, thân thiện mà các con không thích thì phải nói ra bằng lời.
“Khi giáo dục các bậc cha mẹ phải khẳng định, nếu các con bị quấy rối bởi ai đó thì đó không phải là lỗi của các con, mà lỗi của kẻ xâm hại. Thông điệp này là vô cùng quan trọng bởi rất nhiều trường hợp các bé bị xâm hại tình dục nhưng dư luận, gia đình lại đổ lỗi cho nạn nhân, rằng phải ăn mặc, nói gì thì mới bị xâm hại...”, bà Lan nói.
THẢO LAM - PHƯƠNG NHI
