Phòng tránh hội chứng tử vong đột ngột khi trẻ ngủ
Theo lời kể của gia đình, khoảng 18 giờ cùng ngày, mẹ cho trẻ bú trong tư thế nằm, sau đó, mẹ ôm trẻ ngủ, mặt trẻ áp vào ngực mẹ. Đến khoảng 19h30, khi mẹ tỉnh dậy phát hiện trẻ trong tình trạng tím tái toàn thân, không thở.
Trẻ nằm sấp khi ngủ có thể khiến đường thở bị chèn ép
Trong lúc hoảng loạn, gia đình đưa trẻ vào Bệnh viện Nhi Trung ương bằng xe máy. Tại đây, các bác sĩ phát hiện trẻ ngừng thở, ngừng tim, hạ nhiệt độ. Mặc dù được hồi sức tim phổi tích cực, nhưng trẻ không qua khỏi. Sự ra đi bất ngờ của trẻ là nỗi đau, nỗi day dứt không nguôi của gia đình.
BSCKII Phạm Thị Thanh Tâm – Phó trưởng khoa Cấp cứu & Chống độc (Bệnh viện Nhi Trung ương) cho biết, theo các nhà khoa học, hội chứng tử vong đột ngột ở trẻ (SIDS) cái chết bất ngờ và không tiên lượng được ở trẻ sơ sinh hoặc trẻ nhỏ trong khoảng từ 2 tuần tuổi đến 1 năm tuổi; thường gặp ở trẻ 2 – 4 tháng tuổi. Tỷ lệ SIDS xuất hiện là 0,5/1000 trẻ sinh ra ở Hoa Kỳ. Hầu hết SIDS đều xảy ra khi trẻ đang ngủ. Hội chứng này xảy ra mà không có bất kỳ dấu hiệu nào cảnh báo trước, khiến đột tử ở trẻ nhỏ trở thành nỗi ám ảnh lớn đối với nhiều gia đình. Bên cạnh những nguyên nhân gây tử vong đột ngột: ngạt thở, chảy máu não, viêm cơ tim… nhiều trường hợp không có nguyên nhân rõ ràng.
Nguyên nhân đột tử ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ là có khuyết tật nghiêm trọng ở hệ hô hấp, tim mạch; hoặc sự kiểm soát nhịp thở của não bộ chưa phát triển hoàn thiện. Đường thở bị chèn ép khi ngủ trong tư thế nằm sấp, nằm nghiêng – sấp. Ngủ trên giường có quá nhiều vật dụng hay giường ngủ mềm, ngủ cùng với bố mẹ cũng có thể là tác nhân gây đột tử ở trẻ. Ngoài ra, việc tăng thân nhiệt do nhiệt độ phòng quá nóng hoặc quấn quá nhiều quần áo, chăn to, trẻ ngủ sâu dẫn đến mất kiểm soát nhịp thở.
Thường xuyên quan sát và tạo không gian an toàn khi trẻ ngủ
Hội chứng tử vong đột ngột ở trẻ nam nhiều hơn nữ, trẻ sinh non, nhẹ cân, chậm tăng trưởng; tư thế ngủ nằm sấp, không có núm vú giả. Mẹ nhỏ hơn 20 tuổi, sử dụng ma tuý, hút thuốc lá trong thai kỳ và sau sinh. Khoảng cách ngắn giữa các lần mang thai; trẻ nằm chung giường với cha mẹ, người chăm sóc. Hay anh chị em ruột bị đột tử; nhiệt độ môi trường thấp hoặc quá cao; cũi, nôi, gối không an toàn, nệm nước, giường mềm… cũng là nguyên nhân dẫn đến nguy cơ trẻ tử vong đột ngột.
Phó trưởng khoa Cấp cứu & Chống độc khuyến cáo: Tử vong ở trẻ nhỏ do SIDS là vấn đề liên quan đến giấc ngủ, do đó cần nâng cao cảnh giác, tạo môi trường an toàn cho giấc ngủ của trẻ. Các biện pháp dự phòng nguy cơ đột tử ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ là cho trẻ nằm ngửa khi ngủ; thường xuyên quan sát trẻ. Sử dụng núm vú giả cho trẻ dưới 1 tuổi giúp mở thông đường thở. Để nhiệt độ phòng phù hợp, thông thoáng quần áo. Không trùm đầu trẻ; đặt trẻ nằm trên tấm đệm ít bị trũng xuống. Không sử dụng gối, đồ chơi nhồi bông, chăn có nhiều lông hoặc quá lớn ở khu vực cũi/giường của trẻ.
“Trẻ sơ sinh, trẻ dưới 6 tháng tuổi cần nằm cũi, giường riêng, bên cạnh giường ngủ của người chăm sóc. Không sử dụng miếng đệm phụ trong cũi. Tiêm phòng đầy đủ, đúng lịch để nâng cao sức đề kháng cho trẻ.Đồng thời các sản phụ chăm sóc thai nghén sớm và thường xuyên, nuôi con bằng sữa mẹ, không hút thuốc lá, uống rượu hoặc sử dụng ma tuý trong thai kỳ và thời gian nuôi con nhỏ. Đặc biệt, khi thấy trẻ có bất cứ dấu hiệu nào bất thường cần đưa trẻ đến bệnh viện để khám”, BSCKII Phạm Thị Thanh Tâm nhấn mạnh.
LÊ DUY
