Cấp bách cứu ngành Du lịch đang "rơi thẳng đứng"
Phó chủ tịch thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn và lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương tham dự Hội thảo
Tham dự Hội thảo du lịch 2021 Phiên chuyên đề có Phó chủ tịch thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy, Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An Thái Thanh Quý, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ, Thứ trưởng Bộ VHTTDL Đoàn Văn Việt; lãnh đạo các bộ, ngành; các cơ quan trực thuộc Quốc hội, Bộ VHTTDL, Tổng cục Du lịch; lãnh đạo các các chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp du lịch trên cả nước.
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết: “Hội thảo Du lịch 2021 được tổ chức trong bối cảnh đại dịch Covid-19 đã và đang tiếp tục diễn biến phức tạp, có nhiều tác động tiêu cực tới mọi mặt của đời sống kinh tế, xã hội trên phạm vi toàn thế giới. Trong đó, du lịch là một trong những lĩnh vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất”.
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh phát biểu tại Hội thảo
Hội thảo đã cung cấp bức tranh tổng thể, bao quát hơn về thực trạng của du lịch thế giới và Việt Nam dưới tác động của đại dịch Covid-19; cơ hội và thách thức đặt ra đối với du lịch Việt Nam; thảo luận về quan điểm, định hướng, giải pháp để phục hồi và phát triển du lịch trong thời gian tới. Trên cơ sở đó, đề xuất, kiến nghị với Quốc hội, Chính phủ có giải pháp kịp thời tháo gỡ khó khăn, quyết định những chính sách đột phá để phục hồi và phát triển du lịch, gắn với Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội sẽ được các cấp có thẩm quyền cho ý kiến trong thời gian tới. “Thông qua Hội thảo, Ban Tổ chức mong muốn các kinh nghiệm quý báu của các quốc gia trên thế giới, các địa phương, doanh nghiệp sẽ được chia sẻ và lan tỏa, thúc đẩy quá trình phục hồi và phát triển du lịch Việt Nam diễn ra nhanh, bền vững hơn”, ông Nguyễn Đắc Vinh nói.
Phát biểu tại Phiên chuyên đề, Thứ trưởng Đoàn Văn Việt nêu thực trạng của ngành Du lịch từ sau khi đại dịch Covid-19 phát triển và định hướng giải pháp phục hồi, phát triển du lịch. Đại dịch COVID-19 là biến cố chưa từng có đối với ngành du lịch toàn cầu cũng như đối với du lịch Việt Nam. Tổ chức Du lịch thế giới (UNWTO) cũng ghi nhận đây là điều tồi tệ nhất trong chuỗi lịch sử phát triển của du lịch thế giới từ năm 1950 và đặt dấu chấm hết cho giai đoạn 10 năm tăng trưởng liên tục kể từ cuộc khủng hoảng tài chính thế giới năm 2009.
Thứ trưởng Bộ VHTTDL Đoàn Văn Việt nêu bức tranh toàn cảnh và giải pháp phục hồi, phát triển du lịch
Trong năm 2021, ngành Du lịch tại nhiều quốc gia trong năm 2021 cũng đã có những bước đi đầu tiên để dần phục hồi, trong đó có cả Việt Nam. Ở nước ta, thời gian qua, lãnh đạo Đảng, Quốc hội, Chính phủ đã có những chủ trương, chính sách kịp thời hỗ trợ khó khăn đối với doanh nghiệp, người lao động và hiện tại đang triển khai các hoạt động phục hồi và phát triển du lịch trong bối cảnh mới. Với chương trình tiêm chủng quốc gia lớn nhất đã và đang được triển khai, ngành Du lịch bắt đầu tái khởi động với các chương trình du lịch nội địa, thí điểm chương trình hộ chiếu vắc xin tại 5 địa phương: Kiên Giang, Khánh Hòa, Quảng Nam, Đà Nẵng và Quảng Ninh, tiến tới nhân rộng sang các địa phương trong cả nước.
“Chính vì thế, hơn lúc nào hết, những vấn đề liên quan đến phục hồi và phát triển du lịch trong giai đoạn bình thường mới và trong tương lai là vô cùng cấp thiết để du lịch Việt Nam nhanh chóng hòa mình vào xu thế chung của thế giới, tận dụng cơ hội, tạo đà nâng cao vị thế và sức cạnh tranh trên bản đồ du lịch toàn cầu”, Thứ trưởng Đoàn Văn Việt nêu.
Các đại biểu tham dự Hội thảo
Khái quát bức tranh toàn cảnh của ngành Du lịch thời gian qua, Thứ trưởng Đoàn Văn Việt cho biết: Trong suốt 4 đợt bùng phát của dịch Covid-19, các hoạt động du lịch quốc tế đóng cửa hoàn toàn, khách nước ngoài chủ yếu là các chuyên gia, khách công vụ. Du lịch nội địa hoạt động phụ thuộc vào chu kì bùng phát dịch và diễn ra hết sức cầm chừng. Năm 2021, đợt dịch thứ 4 bùng phát mạnh trong cả nước, khiến các hoạt động kinh tế, xã hội của phần lớn tỉnh/thành trong cả nước đình trệ nhiều tháng, du lịch quốc tế mới bắt đầu mở, khách du lịch nội địa tiếp tục giảm gần 30% so với cùng kỳ năm 2020.
Các quy định giãn cách phòng chống dịch, đóng cửa các điểm tham quan du lịch và dừng hầu hết các dịch vụ cung ứng du lịch làm chuỗi dịch vụ đứt gãy nghiêm trọng. Trong năm 2020, có 338/2.519 doanh nghiệp lữ hành quốc tế xin thu hồi giấy phép, 90% doanh nghiệp đóng cửa. Năm 2021, lượng doanh nghiệp lữ hành xin thu hồi giấy phép kinh doanh lữ hành chiếm trên 35% tổng số đã được cấp phép, phần còn lại dừng hoạt động. Lĩnh vực lưu trú chiếm 46% trong cơ cấu tổng thu của ngành du lịch Việt Nam cũng phải đóng cửa khoảng 90% và hầu như không có khách, trừ các cơ sở đón khách cách ly. Nhiều cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch, các điểm tham quan, di tích, khu vui chơi giải trí... đều bị thiệt hại lớn khi không có khách du lịch, đến nay vẫn chưa mở cửa hoàn toàn.
Các đại biểu tham dự Hội thảo
Nhân lực ngành Du lịch phần lớn bị mất việc làm, số ít còn lại làm việc cầm chừng. Từ năm 2020, các doanh nghiệp lần lượt phải cắt giảm nhân sự từ 70- 80%. Sang năm 2021, số lượng lao động vẫn làm đủ thời gian chỉ chiếm 25% so với năm 2020, lao động nghỉ việc hoặc chấm dứt hợp đồng lao động chiếm khoảng 30%, lao động tạm nghỉ việc khoảng 35%, lao động làm việc cầm chừng chiếm 10%.
Vượt qua đợt dịch thứ 4 cùng chiến dịch tiêm chủng vắc xin ngừa Covid-19, Việt Nam đang từng bước dần quay trở lại cuộc sống bình thường mới, với mục tiêu mới Chính phủ đã xác định là công tác phòng chống dịch vẫn là nhiệm vụ trọng tâm nhằm bảo vệ tối đa sức khỏe, tính mạng của nhân dân, khôi phục, phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an sinh, trật tự an toàn xã hội, chuyển hướng chiến lược phòng, chống dịch sang “thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19’’.
Các đại biểu tham dự Hội thảo
Để Du lịch Việt Nam vượt qua giai đoạn khó khăn hiện nay, cứu ngành Du lịch đang tổn thương nghiêm trọng, từng bước phục hồi và tiếp tục phát triển trong bối cảnh mới, Thứ trưởng Đoàn Văn Việt đề xuất một số giải pháp. Trong đó, kiến nghị Quốc hội, Chính phủ chỉ đạo tập trung thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển du lịch trong Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội năm 2022- 2023, tạo đà cho du lịch phục hồi và đóng góp ngày càng hiệu quả cho sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước.
Tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp, lao động ngành du lịch vượt qua khó khăn hiện nay, giảm bớt sự tan rã hệ thống đã được củng cố từ nhiều năm nay.
Chỉ đạo ban hành các cơ chế, chính sách mới, ưu tiên, theo hướng tạo thuận lợi cho ngành Du lịch tiếp tục phát triển như: phát triển hạ tầng du lịch, tạo điều kiện thuận lợi cho khách quốc tế đến Việt Nam (visa, xét duyệt nhân sự nhập cảnh tại chỗ, tăng thời gian miễn thị thực...), cho phép thành lập văn phòng đại diện du lịch ở nước ngoài. Đẩy mạnh thu hút đầu tư vào phát triển các sản phẩm du lịch ban đêm, du lịch sinh thái, du lịch nghỉ dưỡng chăm sóc sức khỏe, du lịch theo hướng tăng trưởng xanh, du lịch trải nghiệm cộng đồng hướng tới phát triển bền vững...;
Ông Nguyễn Quốc Kỳ, Chủ tịch HĐQT Vietravel Holdings tham luận tại Hội thảo
Đẩy mạnh chuyển đổi số và phát triển công nghệ liên quan đến du lịch nhằm tạo điều kiện nâng cao hiệu quả vận hành, quản lý, tăng cường sáng tạo các sản phẩm du lịch độc đáo, đáp ứng nhu cầu trong giai đoạn mới. Thúc đẩy xu hướng du lịch hạn chế tiếp xúc thông qua tăng cường ứng dụng công nghệ, trí tuệ nhân tạo trong phục vụ du lịch; liên kết, hợp tác với các doanh nghiệp công nghệ trong sáng tạo và đưa ra các giải pháp công nghệ phục vụ du lịch an toàn.
Xây dựng kế hoạch phát triển nguồn nhân lực du lịch trong giai đoạn bình thường mới; tăng cường chất lượng đào tạo nguồn nhân lực du lịch cho giai đoạn phục hồi của ngành thông qua các chương trình đào tạo thực tiễn tại các doanh nghiệp, triển khai rà soát và xây dựng các chương trình đào tạo nguồn nhân lực tương lai chất lượng cao.
Thứ trưởng Đoàn Văn Việt cho rằng, trong những tháng cuối năm 2021, tình hình dịch bệnh ở Việt Nam đã và đang dần được kiểm soát nhưng vẫn còn diễn biến phức tạp, khó lường, nhiều tỉnh, thành trong cả nước đã sẵn sàng chuẩn bị các phương án để tái khởi động, phục hồi du lịch nội địa, hướng tới chính thức mở cửa hoàn toàn cho du lịch quốc tế dự kiến vào giữa năm 2022. Không thể phủ nhận rằng, nguy cơ bùng phát lại dịch bệnh là hoàn toàn có thể xảy ra nếu các quy định và điều kiện đảm bảo an toàn chưa được thống nhất và kiểm soát thật tốt. Tuy nhiên, kịch bản lạc quan về một tương lai sống chung với Covid-19 là điều hoàn toàn có thể xảy ra và khi ấy, nhu cầu du lịch của con người chắc chắn sẽ tăng mạnh. Chính vì thế, du lịch Việt Nam sẽ nhanh chóng chớp lấy thời cơ, tận dụng mọi cơ hội để phục hồi trong bối cảnh mới, thích ứng an toàn, trở thành điểm đến uy tín và có vị thế cạnh tranh trên trường quốc tế. Một lộ trình tái khởi động và phục hồi cho ngành Du lịch Việt Nam là vô cùng cần thiết để đảm bảo từng bước đi vững chắc, tạo đà bứt phá trong tương lai khi đại dịch đi qua.
THÚY HÀ, ảnh: TRẦN HUẤN
